Жоспарлаудың жаңа тәсілі, газдандыру, елорданы абаттандыру – Алтай Көлгінов ОКҚ алаңында не туралы айтты

Нұр-Сұлтан қаласының әкімі Орталық коммуникациялар қызметінің алаңында Мемлекет басшысының тапсырмалары аясында қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуы туралы баяндама жасады.

Жоспарлаудың жаңа тәсілі

Алтай Көлгінов өз баяндамасын елорда тұрғындары санының өсу қарқынынан бастады. Елорда әкімінің мәлімдеуінше, халық санының өсуі оң динамика көрсетіп отыр. Мәселен, 2000 жылдардың басында елордадағы халық саны 400 мың адамнан сәл артық, ал 2010 жылы 650 мың адам болса, бүгінде елордада 1 млн 200 мың адам тұрады.

«Қала тұрғындарының саны жыл сайын 50-60 мыңға көбейеді. Бұл жерде бала туу мен ішкі көші-қонды да ескеру қажет. Елорданы көшіру кезінде бекітілген Бас жоспарға сәйкес 2030 жылы халық саны 800 мың адамға жетеді деп жоспарланған болатын. Содан кейін 2010 жылы Жоспар түзетіліп, 2030 жылға қарай халық саны 1 млн 200 мың адамға жетеді деп жоспарланған, бірақ біз бұл көрсеткішке қазірдің өзінде жетіп қойдық. Қазір біз Бас жоспарды түзетіп жатырмыз, жаңа болжамдар бойынша, 2035 жылға қарай осы динамика сақталса, Нұр-Сұлтан қаласы тұрғындарының саны екі есеге артады», — деді қала әкімі.

Әкім Бас жоспарға енгізілген түзетулерге мысал ретінде егжей-тегжейлі жоспарлау жобасы сияқты жаңа тәсілді енгізу тәралы мәлімдеді.

«Мыңжылдық аллеясы сияқты бір кварталың жоспарына әлеуметтік нысандарды да енгіземіз. Бұл жерде әр кварталда мектептер, балабақшалар, медициналық орталықтар, спорт нысандары, сондай-ақ қоғамдық кеңістіктер мен инженерлік инфрақұрылым сияқты әлеуметтік нысандар болуы керектігін көріп отырмыз», — деді елорда басшысы брифингте. 

Білім беру саласындағы инфрақұрылымды дамыту

Білім беру саласындағы инфрақұрылымды дамыту аясында А. Көлгінов жаңа мектептер құрылысының қазіргі жоспарлары туралы айтып берді.

Нұр-Сұлтанда 2022 жылы тағы 20 мыңнан астам оқушы орны ашылады. Тағы 11 мектеп салынады. Сол сияқты 3 жыл ішінде елордада 34 мектеп салынбақ. Қаланың барлық ауданында оқу орындарының құрылысы жүріп жатыр.

Қазіргі уақытта қалада 148 білім беру мекемесі жұмыс істейді. Қазіргі болжам бойынша, әкімдік тағы 162 мектеп салуды жоспарлап отыр.

«Халықтың жыл сайынғы өсуін ескере отырып, әлеуметтік нысандарға, оның ішінде оқу орындарына сұраныс артып келеді. Орын тапшылығы болмас үшін жыл сайын кем дегенде 10 мектеп салып отыру керек. 3 жыл ішінде 34 мектеп салынып, пайдалануға берілді. Аталған орындарында 70 мың оқушы білім ала алады», — деді Алтай Көлгінов.

Қала әкімім қаланың барлық ауданында оқу орындарының салынып жатқанын мәлімдеді. Мысалы соңғы 2 жылдың өзінде халық тығыз қоныстанған Есіл ауданында 12 мектеп, Алматы ауданында 7, Байқоңыр ауданында 4, Сарыарқа ауданында 2 мектеп салынды. Биыл қалада тағы 11 мектеп салынады. Бұл мектептерде 20 мыңнан астам оқушы оқи алады.

«Мысалы, Сарыарқа ауданындағы №65 мектептің ерекшелігі – мұнда инклюзивті білім беру жүргізіледі. Бұл мектепте есту, тірек-қимыл аппараты бұзылған балалар оқиды. Мұнда барлығы 3 мыңнан астам оқушы білім алып жүр, бұл белгіленген жүктемеден артық. Мектептің қуатын арттыру үшін жанынан жаңа корпус салынып жатыр. Ол тағы 1200 оқушы орнын құруға мүмкіндік береді», — деп мәлімдеді Нұр-Сұлтан қаласының әкімі. 

Оның айтуынша, Сауран көшесі бойындағы №59 мектеп-лицейінің аумағында жаңа корпустың құрылысы басталды.

Мектепке дейінгі білім беру саласын дамыту бойынша, елорда әкімі Алтай Көлгінов қалада 429 балабақша жұмыс істейтінін, ал болашақта тағы 150 балабақша салынатын мәлімдеді.

Денсаулық сақтау және өрт қауіпсіздігі

Одан кейін қала басшысы денсаулық сақтау жүйесі туралы баяндады. Қазіргі уақытта қалада 211 денсаулық сақтау нысаны жұмыс істейді. Әкімнің айтуынша, қалаға тағы 80-нен астам медициналық мекеме керек.

«Бұл өрт сөндіру деполарына да қатысты. Бірінші кезекте бұл – өрт қауіпсіздігінің талабы. Бізде 11 өрт сөндіру депосы жұмыс істейді, бізге тағы 21 өрт сөндіру депосын салу қажет», — деді елорда әкімі А. Көлгінов.

Абаттандыру және елорданың жасыл белдеуі

Баяндама барысында Нұр-Сұлтан қаласының әкімі қаланы абаттандыру және жасыл алқаптарды дамыту тақырыбын қозғады.

«Бізге ауа сапасын жақсартуға елорданың жасыл белдеуі өте жақсы көмектеседі. 90 мың гектар жердің 14 мың гектары Нұр-Сұлтан қаласының шекарасында орналасқан. Жыл сайын біз жасыл желектер отырғызамыз, өткен жылы елорданың орман белдеуіне 1 млн жасыл желек отырғыздық», — деп мәлімдеді Алтай Көлгінов. 

Қаладағы нүктелі құрылысқа қатысты әкім егжей-тегжейлі жоспарлау жобасы туралы айтып берді. Онда инвесторлар мен қала азаматтары арасында туындаған даулы мәселелер ескеріліп, реттелген.

Инженерлік инфрақұрылымды жаңғырту және дамыту

«Халықтың көбеюін ескере отырып, бізге инфрақұрылымды осыған дайындау қажет. 2019 жылы біз 1 млн 800 мың шаршы метр тұрғын үй салсақ, 2020 жылы 3 млн шаршы метр тұрғын үй, 2021 жылы 3 млн 200 мың шаршы метр тұрғын үй салынды, жалпы біз 8 млн шаршы метрден астам тұрғын үй салдық, бұл 5 жылдық жоспардан артық. Биыл біз жоспарларымызды түзетіп, Үкіметте бекіттік. Біз 2 млн шаршы метр тұрғын үй салуды көздеп отырмыз, осыған орай инженерлік коммуникациялар, бірінші кезекте бұл жылу жүргізу қажет», — деді қала әкімі. 

Қала басшысы атап өткендей, жергілікті климатты ескере отырып, жылумен қамтамасыз ету – бірінші кезектегі міндет.

Елорданы газдандыру

Жылыту маусымында жылумен қамтамасыз ету аясында елордада Байқоңыр мен Есіл ауданында газ құбырының құрылысына кірісті. Мысалы, бұл Ильинка (Үркер), Өндіріс, Пригородный, Тельман ТА, «Family Village», «Garden Village» шағын аудандары және т. б. Шұбар шағын ауданында жобалау жүргізіліп жатыр. Қаланы газдандыру қалай жүріп жатқанын Алтай Көлгінов айтып берді.

«Есіл және Байқоңыр ауданында газ құбырының құрылысына кірісіп, келесі жылы кварталішілік желілердің құрылысына кірісеміз. Қалада 2 аудан – Сарыарқа және Алматы толығымен газдандырылды. Ол үшін 680 км-ден астам газ тарату желісі салынды, кварталішілік желілер тартылды. 14 мың абонент газға қол жеткізді, 6 мыңнан астам абонент техникалық шарттар алды, сонымен қатар 3,6 мыңнан астам үй газға қосылды (25%-дан астам)», — деді қала әкімі.

Алтай Көлгіновтің айтуынша, осы қыста жеке меншік секторда газға қосылған үйлердің есебінен ауа айтарлықтай тазарды. Мысалы, Оңтүстік-Шығыс ауданында өзгерістер байқалып тұр.

«Қаланы газдандыру қаланың экологиясына ғана емес, қала тұрғындарының өмір сүру сапасына да оң әсер етеді», — деді Алтай Көлгінов. 

Әлеуметтік маңыздылығын ескере отырып, қала әкімдігі бұған дейін бірқатар жеңілдіктерді қабылдаған болатын: мұқтаж жандарға газға қосылуға әлеуметтік көмек бөлінеді – әлеуметтік көмек мөлшері 200 мың теңгеден 400 мың теңгеге дейін ұлғайтылды, қала тұрғындарының бәріне тегін негізде есептеуіштер беріледі.

Сондай-ақ қала тұрғындарының өз үйін газға қосу үшін құжаттар жинау туралы өтініштерін ескере отырып, құжаттар тізімі 2 есеге қысқартылды. Бұрын құжаттарды жинауға 6 айға дейін уақыт кететін. Бұл шара Мемлекет басшысының «Мемлекеттік аппараттың қызметін бюрократиядан арылту жөніндегі шаралар туралы» Жарлығы аясында қабылданды.

Бұдан басқа, ЖЭО-1 және ЖЭО-2-нің 13 су жылыту қазандығы газға ауыстырылды, ЖЭО-3 құрылысы қайта басталды, жаңа құрылыс аудандарын жылумен қамтамасыз ету үшін 3 жергілікті газ қазандығын жобалау жұмысы жүріп жатыр. Газдандыру барысы Мемлекет басшысының тікелей бақылауында.

Елорданың 146 проблемалық учаскесінде су басу мәселесі шешілді

Брифинг барысында Нұр-Сұлтан қаласының әкімі Алтай Көлгінов қалада 146 проблемалық учаскеде су басу мәселесі шешілгенін хабарлады. Оның ішінде қаланың ең проблемалы даңғылдарының бірі – Б. Момышұлы даңғылы. 130 км-ден астам нөсер кәрізі мен арық-науа жүйесі салынды, 1 мыңға жуық бақылау және жаңбыр қабылдағыш құдық, сондай-ақ 20 км коллектор тазартылды, 6,5 мың құбыр буландырылып, 350 тоннаға жуық тұнба қалдық шығарылды. 

«Елордада нөсер кәрізі мен оның құрылысы бойынша жұмыстар тұрақты негізде жүріп жатыр. Қаланың ең проблемалы даңғылдарының бірі Б. Момышұлы даңғылы болды. Толассыз жауын жауып, көліктердің жартысына жуығы су астында қалғаны, енді бірінің үрлемелі қайықтармен жүзіп жүргені естеріңізде болар. Бұл даңғылда біз нөсер кәрізінің магистралды коллекторын салдық. Нөсер кәрізінің ұзындығы 500 метрді құрайды – Дауылпаз көшесінен басталып, Елім-ай көшесіне дейін (Б. Момышұлы даңғылынан өтеді) жалғасады. Жаңа құрылыс қолданыстағы нөсер кәрізі желілерінің өткізу қабілетін 1,5 есеге арттыруға мүмкіндік берді», — деді қала әкімі. 

Бұдан басқа, Жастар шағын ауданында (Тәшенов пен Амман көшелерінің қиылысы) жеткізуші коллекторларды қайта жаңғырту арқылы тазарту құрылысы салынды. Жаңа құрылыстардың қуаттылығы – тәулігіне 42 мың текше метрден астам. Аталмыш тазарту ғимараты Тәшенов, Бараев, Уәлиханов, Пушкин, Иманбаев көшелерінің, Республика, Тәуелсіздік даңғылдарының жоғарғы бөлігінде су басу мәселесін шешуге мүмкіндік берді. Бұл құрылыстың ерекшелігі – Есіл өзеніне құяр алдында жаңбыр мен еріген қар суын тазартып алады.

Сондай-ақ Тельман елді мекенінде тазарту қондырғысы мен магистральдық коллектор, Пригородный елді мекенінде және Алаш тас жолы бойындағы логистикалық орталық ауданында тазарту қондырғысы салынды, осыған дейін Мыңжылдық аллеясы ауданындағы 2 учаскеде нөсер кәрізінің проблемасы шешілді.

Алматы ауданында (Ш. Қалдаяқов көшесі), жаңа вокзал, Ұлы Дала даңғылы және т.б. нөсер кәрізінің құрылысы жүріп жатыр. Нөсер кәрізі мен тазарту құрылысын салу және қуатын кеңейту бойынша жұмыстарды қала әкімдігі жүйелі деңгейде жүргізіп жатыр.

Көпірлердің құрылысы

Елордада Кешенді көлік схемасының тұжырымдамасы бекітілді. Бұл халықтың жыл сайынғы өсуін және жолдардағы трафиктің ұлғаюын ескере отырып, қалалық көліктің 10 және одан да көп жылға арналған бірыңғай техникалық пайымын әзірлеуге мүмкіндік береді.

«Жаңа сын-тегеуріндер мен урбандалуды ескере отырып, жол-көлік инфрақұрылымын дамыту қаланың бас жоспарында жеке жоспармен айқындалды. Кешенді көлік схемасы (ККС) жаңа автомобиль көпірлерінің, көлік түйіндерінің санын ұлғайтуды, көшелерді кеңейтуді, жолдарды тесу, қоғамдық көлікті жаңғыртуды және т. б. көздейді. Мысалы, Ұлы дала даңғылында екі автокөлік көпірінің құрылысын жүргізіп жатырмыз, оны биыл аяқтауды жоспарлап отырмыз», — деп мәлімдеді қала әкімі. 

Ол Мәңгілік ел даңғылының, А. Байтұрсынов, Р. Қошқарбаев, Ж. Нәжімеденов көшелерінің, Nova city ауданының, «Мыңжылдық» аллеясының жүктемесін ішінара азайтуға мүмкіндік береді, жаңа «Нұрлы жол» вокзалы, Тельман және Промышленный елді мекендері, Метро гипермаркеті ауданы, Жұмабаев даңғылы, Жүргенов көшесі және т.б. аумаққа оңай жетуді қамтамасыз етеді.

Сондай-ақ Есіл өзені арқылы Тәуелсіздік даңғылындағы көпірдің құрылысын жүргізіп жатырмыз, оның құрылысы 2023 жылы аяқталады. 

«Бұрын сот процестері болды, барлық процедуралық мәселелер шешілгеннен кейін көпір құрылысы қайта басталды. Бұл көпір Тәуелсіздік даңғылы, жаңа теміржол вокзалы ауданы, Қошқарбаев даңғылы, Нәжімеденов көшесі, Әзірет Сұлтан мешітінің аумағы, Байтұрсынов көшесі, Қордай, Айнакөл, Момышұлы даңғылының сол жақ жағалауымен қосымша байланысты қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Осы айда күрделі жөндеуден кейін Алаш тас жолы бойында көпір ашылды», – деді елорда әкімі Алтай Көлгінов.

Әкімдік жол инфрақұрылымын дамытуға ерекше көңіл бөледі: биыл 100-ге жуық көше салынады және жөнделеді, соңғы 2 жылда 300-ге жуық көше жөнделді, олардың жартысы елді мекендерде орналасқан.

Алтай Көлгінов елорданың визит карталарын атады

Елордада қоғамдық кеңістіктер ашу және аулаларды түбегейлі өзгерту бойынша ауқымды жұмыстар жүргізілуде. Осы айда Бейбітшілік және келісім сарайы аумағында амфитеатр, қаланың оң жағалауындағы тағы бір жаяу жүргіншілер жолы, 100-ге жуық аула мен қоғамдық кеңістік салынды. Олардың барлығы елорданың визит карталарына – қала тұрғындары мен қонақтары үшін тартымды орындарға айналды.

Қала әкімінің айтуынша, «Нұр-Сұлтан – жайлы қала» мастер-жоспары қабылданды. Биыл тағы 200-ден астам қоғамдық кеңістік пен аула құрылады. Бұрын 500-ге жуық орын абаттандырылды, олар қазір тартымды орындарға айналып үлгерді.

«Мысалы, оң жағалауда біз алғашқы жаяу жүргінші жолын, орталық саябақты, қала алаңын субұрқақтармен, «Театральный» бульварымен («Жастар» сарайынан музыкалық жас көрермен театрына дейін), жағалауды жалғадық. Бейбітшілік және келісім сарайының жанында амфитеатр ашылды, Бараев көшесінде тағы бір жаяу жүргіншілер жолы абаттандырылды, көше спортының колизейі ашылды, көпір алаңдары абаттандырылды. Олардың барлығы қала тұрғындары үшін де, қала қонақтары үшін де тартымды орындарға айналды», – деді Алтай Көлгінов.

Сондай-ақ елордада құтқарушылар, мұғалімдер, медицина қызметкерлерінің құрметіне саябақтар абаттандырылды, Көктал елді мекенінде саябақ ашылды. Қоғамдық кеңістіктер мен аула аумақтарында әркім өзіне ұнайтын орынды таба алады: баскетбол/футбол алаңдары, workout-аймақтар, демалысты тыныш орында өткізуге арналған аймақтар, әткеншектер, шығармашылық өнер көрсетуге арналған көріністер, скейт-аймақтар және т.б.

Осылайша, елордада құрғап қалған орындар, қараусыз қалған учаскелер мен батпақты жерлер саны айтарлықтай азайды. Олардың орындарында қала тұрғындары мен қонақтары үшін тартымды орындар пайда болды. Абаттандыру жұмысы елорданың барлық ауданын қамтыды.

Құрылысы ұзаққа созылған үйлер мен алданып қалған үлескерлер 

Елордада құрылысы ұзаққа созылған нысандардың жұмысын аяқтау бойынша жүйелі жұмыс жүріп жатыр. 16 мың үлескер отбасының 13 мыңының проблемасы шешілді. 90 проблемалық көп пәтерлі тұрғын үй кешенінің құрылысы аяқталды. Алтай Көлгінов үлескер ретінде алданып қалмас үшін не істеу керек екенін айтты.

«Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес құрылысы ұзаққа созылған нысандардың жұмысын аяқтау бойынша ауқымды жұмыстар жүйелі жүріп жатыр. 150 көп пәтерлі тұрғын үй кешенінің 90-ы аяқталды. 16 мың үлескердің 13 мыңы өздеріне тиесілі пәтерін алды. Қазір қалған 3 мың үлескердің проблемасымен айналысып жатырмыз. Олардың бір бөлігін биыл шешеміз, қалған бөлігін келесі жылы аяқтауды жоспарлап отырмыз», — деді қала әкімі.

Алтай Көлгіновің айтуынша, алдағы уақытта да үлескерлердің алданып қалмауы маңызды. Өйткені қауіп қашан да бар.

«Алданған үлескер болмау үшін құрылыс жұмысын жүргізетін ұйымның өткен тарихын зерттеу, құжаттарын тексеру қажет. Мемлекет тарапынан құрылыс салушыларға қойылатын талаптар күшейтілді: егер құрылыс салушы нысанды аяқтауға жеткілікті қаражаты болмаса (оның ішінде тұрғын үй кешенінің қаңқасы тұрғызылмаған болса), пәтерлерді сата алмайды. Сондай-ақ ТҚКҚ (тұрғын үй құрылысын кепілдендіру қоры) кепілдігі болуы тиіс. Әзірлеушінің банк кепілдігі болуы керек, компанияның жағдайы да тексеріледі. Сондай-ақ әкімдіктің ресми аккаунттарында және БАҚ-та біз құрылыс жұмысын жүргізетін күмәнді ұйымдардың тізімін тұрақты түрде жариялаймыз», — деді Алтай Көлгінов. 

Қала әкімі Алтай Көлгінов сондай-ақ құрылысы аяқталған ұзаққа созылған нысанның қандай болғанын айтты.

«Бір жерде тек шұңқыры ғана қазылған, енді бір жерде апатты деп танылғанына қарамастан үйдің қаңқасы көтерілген, қаржылық аудит, жобалау-сметалық құжаттамасы болмаған, бір пәтерді екі-үш адамға сату жағдайы анықталған. Дегенмен құрылысы ұзаққа созылған қалған нысандар бойынша қадамдық іс-шаралар жоспары бар», — деп түйіндеді Алтай Көлгінов. 

Брифингтен кейін тілшілердің сұрақтарына жауап беру кезінде қала басшысы қала күніне арналған отшашудан бас тарту, ақылы тұрақ, қала маңындағы жағдай, LRT, қаладағы жаңа ауданның құрылуы туралы сөз қозғап, жеке сұрақтарға жауап берді.

Осылайша, Нұр-Сұлтан әкімі Алтай Көлгінов ОКҚ брифингінде биылғы қала күніне орай неге отшашу болмағаны туралы түсініктеме берді.

«Біз отшашу жоспарлаған едік, алайда ауа райы болжамы қолайсыз болды – дауылды жел мен жаңбыр күтілді. Біз тәуекелге бармадық. Ойлағанымыздай, Елорда күні кешке жаңбыр жауды. Мұндай ауа райы кезінде отшашу ұйымдастыруға болмайды», — деді А. Көлгінов журналистердің сұрақтарына жауап бере отырып.

Қала басшысының айтуынша, Қала күнін атап өтуге бюджеттен 200 млн теңге бөлінген, бұл 2019 жылғы сомадан бес есе аз.

«Жыл сайынғы шығындар бойынша біз тәсілдерді өзгерттік, 2019 жылмен салыстырғанда бес есе аз қаражат жұмсадық. Біз жүзден астам іс-шара ұйымдастырдық, оларға 120 мыңнан астам қала тұрғындары қатысты. Барлығы 200 млн теңге жұмсалды. Мысалы, “Астана Аренада” Open Air концертіне 27 мың адам келді. Бұл тегін концерт болды. Бірақ, әрине, біз шығындалдық. Ақылы екі-үш концерт болды, ол киноконцерт залында өтті. Адамдар билеттерді сатып алды. Қалғаны тегін болды. Біз қалалықтардың мерекелік атмосфераны сезінуін қаладық», — деді қала әкімі. 

Алтай Көлгінов ақылы тұрақтар туралы сұраққа жауап берді.

«Ақылы тұрақ – бұл жаңа жоба. Әлемнің үлкен қалаларында мынадай тәжірибе бар: ақылы автотұрақтар абыл-сабыл қозғалысты немесе абыл-cабыл тұрақты тәртіпке келтіреді», — деді қала әкімі.

Оның айтуынша, бұл жоба Министрліктер үйі орналасқан Мәңгілік Ел даңғылында жақсы көрініс тапқан. Нәтижесінде қала билігі оны бүкіл елорда бойынша кеңейтуге шешім қабылдады.

«2019 жылы келісімшартқа мемлекеттік-жеке меншік серіктестік ретінде қол қойылды. Есіңізде болса, біз тіпті тұрғындардан келіп түскен шағымдарды қарастырдық, әлеуметтік тұрғын үйдің жанында ақылы автотұрақтар орнатыла бастаған еді – біз бұған қарсы болдық және оны қайта қарастырдық. Біз барлық шағымдарды қарастыруға дайынбыз. Рұқсат етілмеген жерге қойылған ақылы тұрақтарды алып тастаймыз», — деді Алтай Көлгінов. 

ОКҚ брифингінде Нұр-Сұлтан қаласының әкімі жақын арада қала шекаралары өзгере ме деген сұраққа да түсініктеме берді.

«Мұны агломерация тұрғысынан қарау керек. Қаланың шекаралары өзгермейді. Бұл елді мекендер Ақмола облысына кіреді және олар агломерация ретінде қаламен бірге дамуға тиіс», — деді әкім. 

Қазақстанның Премьер-Министрі мен Үкіметі жаңалықтарынан хабардар болыңыз — ресми Telegram-каналға жазылыңыз

Жазылу