26 Наурыз 2021, 20:51
Қостанай облысы 2020 жылдың қорытындысы бойынша негізгі әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштердің оң динамикасын көрсетіп отыр. Өткен жылы өңірде коронавирус пандемиясы кезеңінде халық пен бизнесті қолдау, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығын дамыту, білім беру және денсаулық сақтау жүйелерін жаңғырту бойынша жобалар іске асырылды. Сондай-ақ Қостанай облысында коммуналдық шаруашылық саласын цифрландыру және жаңғырту мәселелеріне ерекше көңіл бөлінеді. 2020 жылдың қорытындысы бойынша негізгі көрсеткіштер туралы PrimeMinister.kz-тің шолу материалында.
Қостанай облысының жалпы өңірлік өнімі 2020 жылғы қаңтар-қыркүйекте 1 751,6 млрд теңгені құрады, нақты көлем индексі – 100,3%.
Облыстың ЖӨӨ құрылымындағы ең көп үлесті 4 негізгі сала алады:
2019 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда ЖӨӨ құрылымында ауыл шаруашылығының үлес салмағы 1,6%-ға және өнеркәсіптің үлес салмағы 2,7%-ға, оның ішінде өңдеуші өнеркәсіптің үлес салмағы 3,7%-ға өсті.
2020 жылдың қорытындысы бойынша жалпы өңірлік өнімнің өсуі кемінде 3% құрайды деп күтілуде.
2020 жылдың қорытындысы бойынша облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі көрсеткіштері бойынша оң динамика қалыптасты.
Орындалған құрылыс жұмыстарының көлемі 28,4%-ға өсті, 13,1% өсіммен 379,4 мың шаршы метр тұрғын үй пайдалануға берілді.
Өткен жылы облыста 2020 жылғы 20 мамырдағы Кешенді жоспарға сәйкес экономикалық өсімді қалпына келтіру бойынша белсенді жұмыс жүргізілді.
Жоспардың 164 іс-шарасының 24-іне облыс әкімдіктері жұмылдырылды. Негізгі назар аударылды:
Кешенді жоспар шеңберінде әкімдік инвестордың неғұрлым маңызды жобалар үшін инженерлік инфрақұрылым жүргізуге жұмсаған шығындарын өтеу тетігін енгізу жөніндегі, сондай-ақ қайта өңдеу кәсіпорындарын жүктеу мақсатында қайта өңдеуге тапсырылған май тұқымдарын субсидиялау жөніндегі бастамаларды қолдады.
АӨК-ті «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ қаржы институттары арқылы қаржыландыру бағдарламалары ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер арасында үлкен сұранысқа ие екенін атап өткен жөн.
Көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын жүргізуге облыстың ауыл шаруашылығы тауар өндірушілері «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ арқылы 1,7 есе өсіммен 22,6 млрд теңгеге, оның ішінде «Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасы аясында 3,2 млрд теңгеге қаржыландырылды.
Сонымен қатар, өткен жылы облыстың ауыл шаруашылығы құрылымдары «Азық-түлік корпорациясы» ҰК» АҚ арқылы ауыл шаруашылығы өнімдерін форвардтық сатып алуға қатысты. 6,8 млрд теңге тауар өндірушілерді қаржыландыруға бағытталды.
Негізгі өнеркәсіптік кәсіпорындар әдеттегі режимде жұмыс істеді, шығарылатын өнім көлемі сақталды, жұмыс өндірістің үздіксіздігін қамтамасыз ету, шикізат жеткізу, жұмыспен қамтуды сақтау жөніндегі іс-шараларды қамтитын дағдарысқа қарсы әзірленген жоспарлар шеңберінде жүргізілді.
Инвестициялық жобаларды іске асыру бұрын белгіленген кестелерге сәйкес жүргізілді.
2020-2025 жылдарға арналған Кәсіпкерлікті қолдау картасы шеңберінде 2020 жылы 11,5 млрд теңгеге 5 инвестициялық жоба іске асырылды, 400-ден астам жұмыс орны құрылды.
ШОБ саласында 2020 жылдың 1 қарашасына жұмыс істеп тұрған ШОБ субъектілерінің саны 51 766 бірлікті құрайды. Олардың жалпы тіркелген көлемдегі үлесі 86,0% құрады. Ағымдағы жылғы қаңтар-маусым қорытындылары бойынша ШОБ субъектілерінің өнім шығаруы 453,6 млрд теңгені құрады (өсім - 5,2%).
Мемлекеттік қолдаудың барлық шаралары өңірде әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты сақтауға мүмкіндік береді.
ТЖ кезеңінде азаматтарды қолдау шаралары
Төтенше жағдайды енгізу нәтижесінде табысынан айырылған адамдарды қолдау мақсатында мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорының қаражатынан айына 1 ең төменгі жалақы (42 500 теңге) мөлшерінде әлеуметтік төлем жүзеге асырылды.
Барлығы төтенше жағдай кезеңінде (2020 жылғы наурыз-мамыр) облыста әлеуметтік көмек жалпы сомасы 11,0 млрд теңгеге төленді, оның ішінде 165 мың азаматқа алғаш рет төленсе, 95 мың азаматқа қайта төленді.
Сондай-ақ, 2020 жылдың шілде-тамыз айларында шектеу іс-шараларының енгізілуіне байланысты 74 мың азаматқа әлеуметтік төлем тағайындалды.
Бұдан басқа, Қазақстан Республикасында төтенше жағдай және шектеу шаралары кезеңінде 2020 жылғы наурыздан тамызға дейін азаматтардың әлеуметтік осал санаттары үшін азық-түлік-тұрмыстық жиынтықтар сатып алуға республикалық бюджеттен 803,9 млн теңге мөлшерінде ақша қаражаты бөлінді.
Барлығы азық-түлік жиынтығымен 38 439 азамат қамтылды.
Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша, пандемияға байланысты ТЖ жариялау кезеңінде Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы халықтың әлеуметтік осал топтарына коммуналдық қызметтерге жұмсалған шығындарды азаматтардың 7 санатына 15 мың теңгеден өтеу бойынша жұмыс жүргізді.
Жұмыс қорытындысы бойынша қалалар мен аудандардың әкімдіктері коммуналдық қызметтер шығындарын өтеуге 863,7 млн теңге сомасына 28 793 өтінімді қанағаттандырды.
Мемлекет басшысы бастамашылық еткен «Біз біргеміз!» Елбасының тапсырмасы бойынша «Nur Otan» партиясы мен Тұңғыш Президент қоры коронавирус кезеңінде халықтың әлеуметтік осал топтарын қолдауға қаражат бөлді.
Азық-түлік-тұрмыстық жиынтықтар түріндегі әлеуметтік көмекті (ақшалай түрде – 50 мың теңге) 7 санаттан тұратын халықтың әлеуметтік осал топтарына жататын тұлғалар алды, 29 мыңнан астам адам қамтылды.
Сондай-ақ, «Халық» қайырымдылық қоры халықтың әлеуметтік осал топтарының жекелеген санаттарына көмек көрсетті. Осылайша, 2 500 мұқтаж отбасы 45,3 млн теңгеге азық-түлік-тұрмыстық жиынтықтар алды.
Өнеркәсіптің дамуы
2020 жылдың қорытындысы бойынша өнеркәсіптің НКИ 107,4% құрады:
Жұмыс істеген кезеңде темір кені концентратының өндірісі 7%-ға («ССКӨБ» АҚ, «Өркен» ЖШС ЛФ), асбест өндірісі 7,9%-ға («Қостанай минералдары» АҚ) ұлғайды.
Жеңіл автомобильдер өндірісі 55,2%-ға; жүк автомобильдері 3 есе; он және одан да көп адамды тасымалдауға арналған автомобильдер 2,4 есе («СарыарқаАвтоПром» ЖШС); өңделмеген және жартылай өңделген немесе ұнтақ түрінде алтын 2,6%-ға («Варваринское» АҚ); ыстықтай илектелген шыбықтар мен өзектер өндірісі 8%-ға («ЕвразКаспиан Сталь» ЖШС); шоколад пен қанттан жасалған кондитерлік өнімдер 2,3%-ға («Баян Сұлу» АҚ) ұлғайтылды.
Комбайндар өндірісі 3,1%-ға төмендеді («Агромашхолдинг KZ» АҚ).
Ағымдағы жылдың наурыз айында Қостанайда «СарыаркаАвтоПром» ЖШС зауытында KIA өндірістік желісінің ашылуы өтті. Жоба шеңберінде бірінші жылы 12 мың машина комплектісін жеткізу жоспарланған, ал өндірісті одан әрі кеңейту Қазақстандағы KIA көлемін жылына 20 мың автомобильге дейін шығаруға қабілетті. Өнімді оқшаулау деңгейі шанақтарды дәнекерлеу және бояу жөніндегі операцияларды қоса алғанда, ұсақ торапты өндіріс технологияларын қолдану арқылы арттырылатын болады.
Сондай-ақ, қазіргі уақытта қалада шойын құю өндірісі бойынша «KamLitKZ» зауытының құрылысы жүріп жатыр. Құрылыстың бірінші кезеңін 2021 жылғы қазанда а, екінші және үшінші кезеңдерін 2023 жылы аяқтау жоспарланған. Жобаның құны 80 млрд теңгені құрайды. 300 жаңа жұмыс орны құрылады. Жобалық қуатына қол жеткізілген соң өндірісте жалпы көлемі жылына 40 мың тоннадан астам шойын құюды құрайтын К5 жаңа буындағы жүк көліктеріне арналған көпір картерлері, цилиндр блоктары мен қозғалтқыш цилиндр блоктарының бастиектері шығарылатын болады. Жобаны іске асыру Қазақстанды «КАМАЗ» ЖАҚ жеткізушілерінің жаһандық технологиялық тізбегіне енгізеді – өнімнің 95% экспортталатын болады.
Ауыл шаруашылығын дамыту
Ауыл шаруашылығына 121 мың адам немесе жұмыспен қамтылған халықтың жалпы санының 26%-ы тартылған. 7,6 мың ауыл шаруашылығы құрылымдары жұмыс істейді.
Ауыл шаруашылығы өнімінің жалпы шығарылымы 2020 жылы 572,1 млрд теңгені құрады, оның ішінде мал шаруашылығында – 160,8 млрд теңге, өсімдік шаруашылығында – 409,7 млрд теңге.
Нақты көлем индексі 120,8%-ға жетті, оның ішінде мал шаруашылығында – 103,2%, өсімдік шаруашылығында – 129,8%.
АӨК саласының алдында тұрған міндеттерді орындау көбінесе мемлекеттік қаржылық қолдаудың арқасында жүзеге асырылады. Ағымдағы жылы республикалық және жергілікті бюджеттерден соңғы жылдары қаржыландырудың ең көп сомасы бөлінгенін атап өту қажет.
2020 жылы облыстың АӨК дамытуға 40,9 млрд теңге субсидиялар мен бюджеттік кредиттер бөлінді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 7,6 млрд теңгеге артық, оның ішінде:
Машина-трактор паркін жаңартуға техника құнының 25%-ы мөлшерінде инвестициялық субсидиялау үлкен қолдау көрсетеді. Айта кету керек, облыс республика бойынша игерілген инвестициялық субсидиялар бойынша көшбасшы болып табылады, осы бағдарлама аясында 13 млрд теңге бөлінді (2019 жылы – 10,4 млрд теңге), 2 621 өтінім субсидияланды.
Нәтижесінде, 2020 жылдың 11 айында ауыл шаруашылығындағы негізгі капиталға инвестициялар көлемі 49,5 млрд теңгені құрады (2019 жылы – 54 млрд теңге).
Соңғы жылдары минералды тыңайтқыштарды енгізу көлемі артып келеді. 2020 жылы 70,6 мың тонна енгізілді, бұл өткен жылдың деңгейінен 1,6 есе көп (45,4 мың тонна). 2021 жылға қолдану көлемін 100 мың тоннаға дейін ұлғайту міндетін қоямыз.
Көктемгі егіс және егін жинау жұмыстарын жүргізуге «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ арқылы 29,4 млрд теңге несие қаражаты берілді. Оның ішінде «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ арқылы 22,6 млрд теңге берілді, бұл 2019 жылдан 1,7 есеге артық.
Қостанай облысы солтүстік өңірлер арасында бірінші болып «Азық-түлік келісім шарт корпорациясы» АҚ арқылы астықты форвардтық сатып алу бағдарламасы бойынша бөлінген кредиттік қаражаттың 6,8 млрд теңгесін қайтару бойынша жұмысты аяқтады.
2020 жылы облыс бойынша егіс алқабы 5,3 млн га құрады, оның ішінде 4 млн га дәнді және дәнді-бұршақты (бидай 3,4 млн га) алқап. Майлы дақылдар (640,5 мың га дейін немесе 2019 жылдан 130,4 мың га артық), күздік дақылдар 28,8 мың га дейін (2019 жылы – 3,3 мың га) ұлғайтылды.
Егін жинау жұмыстарының қорытындысы бойынша жалпы астық жинау 4,2 млн тоннаны құрады, облыс бойынша орташа өнімділік – 10,5 ц/га.
Жыл қорытындысы бойынша машина-трактор паркін жаңарту 2,7% құрады, 2021 жылға арналған жоспарда жаңарту пайызын 3%-ға дейін жеткізу көзделген. 2020 жылдың 11 айында ауыл шаруашылығы құрылымдары жалпы сомасы 27,4 млрд теңгеге 1 359 бірлік ауыл шаруашылығы техникасын сатып алды.
Бұған облыста ауыл шаруашылығы машиналарын жасауды дамыту ықпал етеді. Соңғы 2 жылда «АгромашХолдинг» АҚ, «Композит Групп Казахстан» ЖШС, «Қостанай трактор зауыты» ЖШС өндірістік алаңдарында «Беларусь», «Кировец», «Ловол» тракторларының, «Есіл» комбайндарының өндірісі артып келеді, осы кезеңге дейін 1 473 трактор және 687 комбайн құрастырылды.
Тамақ өнеркәсібі өнімдерін шығаруды облыстың 250-ден астам қайта өңдеу кәсіпорындары жүзеге асырады.
Облыс елімізде ұн өндіруден бірінші, сүт өндіруден екінші, сары май, жарма, макарон өнімдерін өндіруден үшінші орын алады. Бұл агроөнеркәсіптік кешеннің экспорттық әлеуетін арттыруға мүмкіндік береді.
Саланы одан әрі дамытудың маңызды бағыты етті мал шаруашылығы бағдарламасын іске асыру болып табылады. 447 бас ІҚМ әкелінді, қосымша «АКК» АҚ-да 375 басқа арналған өтінім қарастырылуда.
Облыста 6 253 бас ұсақ мал сатып алынды, оның ішінде қарыз қаражаты есебінен – 1 513 бас, «Еңбек» бағдарламасы бойынша – 1 324 бас және өз қаражаты есебінен – 3 416 бас.
Мал бордақылау алаңдары мен ет өңдеу кәсіпорындары барлығы 15 760 бас ІҚМ сатып алды.
9 мал сою пункттері мен бордақылау алаңдары 368,7 тонна ет экспорттады (сиыр еті – 260,5 тонна, ет өнімдері – 88 тонна, қой еті – 17,3 тонна, шошқа еті – 3 тонна).
«Қарапайым заттар экономикасы» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру
«Қарапайым заттар экономикасы» бағдарламасын іске асыру мониторингін жүзеге асыру мақсатында өңірлік деңгейде құрамына мемлекеттік органдар мен өңірлік даму институттарының өкілдері кіретін Жобалық кеңсе құрылды. Қостанай облысы бойынша Кәсіпкерлер палатасы жұмыс органы болып табылады.
Өңірде бағдарламаға қатысу үшін кәсіпорындарды тарту бойынша тұрақты негізде белсенді ақпараттық-түсіндіру жұмыстары жүргізілуде. Facebook, Instagram әлеуметтік желілерінде және облыс әкімдігінің ресми интернет-ресурстарында бағдарлама және оған енгізілетін өзгерістер туралы тиісті ақпарат орналастырылған.
Мүдделі тараптардың қатысуымен, оның ішінде жобалық кеңсе шеңберінде кеңестер өткізіледі, кәсіпкерлік субъектілерімен тікелей аудандар мен қалалардағы жергілікті жерлерде көшпелі түсіндіру кездесулері ұйымдастырылды, екінші деңгейдегі банктермен және «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-мен жеке-жеке әрбір жобаны сүйемелдеу бойынша нақты жұмыс жүргізілуде.
2020 жылы «Қарапайым заттар экономикасы» салаларын жеңілдікпен кредиттеу бағдарламасы шеңберінде облыста жалпы сомасы 36,9 млрд теңгеге 195 жоба мақұлданды, оның ішінде 191 жоба («Qolday» – 2,9 млрд теңге субсидия сомасына 164 жоба; «Даму» КДҚ – 27 жоба) субсидияланды.
Анықтама: бүгінгі таңда бағдарлама шеңберінде 61,5 млрд теңге сомаға 316 жоба мәлімделген, оның ішінде 43,6 млрд теңгеге 265 жоба мақұлданған (оның ішінде: екінші деңгейдегі банктер арқылы 36,2 млрд теңгеге 68 жоба, «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ арқылы 7,4 млрд теңгеге 197 жоба), 301,9 млн теңге сомасына 3 жоба қаралып жатыр (оның ішінде: екінші деңгейдегі банктерде 215 млн теңгеге 1 жоба және «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ-да 86,9 млн теңгеге 2 жоба).
2020 жылы облыста АӨК, машина жасау және сауда саласында 7 жоба іске асырылды
2020 жылдың қорытындысы бойынша облыстың негізгі капиталына 329,5 млрд теңге салынды (2019 жылы – 288,7 млрд теңге, НКИ – 111,0%).
Инвестициялаудың негізгі бағыттары өнеркәсіп, ауыл, орман және балық шаруашылығы, көлік және қоймалау, сондай-ақ жылжымайтын мүлік операциялары сияқты салалар болып табылады.
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың өсуі инвестициялық жобаларды іске асырумен тығыз байланысты. Осылайша, 2020 жылдың қорытындысы бойынша облыста АӨК, машина жасау және сауда саласында 17,5 млрд теңге сомасына 7 жоба іске асырылды.
Сонымен қатар, өңірдің негізгі капиталына инвестициялар тарту бойынша жұмысты жалғастыру мақсатында таяу жылдары 1,5 трлн теңге сомасына 40 инвестициялық жобадан пул құрылды.
ШОБ қолдау көрсету
«Бизнестің жол картасы-2025» бизнесті қолдау мен дамытудың мемлекеттік бағдарламасын іске асыруға 2020 жылы Қостанай облысына 3 286,4 млн теңге, оның ішінде сыйақы мөлшерлемесінің бір бөлігін субсидиялауға 1 852,5 млн теңге, кредиттерге кепілдік беруге 524,5 млн теңге, гранттық қаржыландыруға 159,7 млн теңге және инженерлік инфрақұрылымды жүргізуге 749,7 млн теңге бөлінді.
2020 жылы субсидиялауға және кепілдендіруге 45 546,4 млн теңге несие сомасына 661 жоба қолдау тапты, 159,7 млн теңгеге 35 мемлекеттік грант берілді, өндірістік инфрақұрылымның 7 жобасы қолдау тапты.
Кәсіпкерлерді қаржылық емес қолдау аясында 2020 жылдың 31 желтоқсанына 1 282 кәсіпкерге бизнесті жүргізу бойынша 1 380 қызмет көрсетілді. «Бизнес-мектеп» компоненті бойынша 569 адам оқытылды.
Қостанай облысы тұрғын үйді пайдалануға беру көлемі бойынша оң динамикаға қол жеткізді
Қостанай облысында «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында барлық қаржыландыру көздері есебінен 379,4 мың шаршы метр немесе 2019 жылдың сәйкес кезеңіне 113,1% (335,4 мың шаршы метр) тұрғын үй пайдалануға берілді. 3,6 мыңға жуық пәтер тапсырылды.
Мемлекеттік қаражат есебінен салынған:
Сонымен қатар, көп балалы отбасыларды тұрғын үймен қамтамасыз ету үшін 2020 жылы қайталама тұрғын үй нарығында 1 187,1 млн теңге сомасына 109 пәтер сатып алынды.
Тұрғын үйдің қолжетімділігін арттыруға тұрғын үй-құрылыс жинақтары жүйесінің құралдары мен ипотекалық бағдарламалар, оның ішінде «7-20-25. Әрбір отбасы үшін тұрғын үй сатып алудың жаңа мүмкіндіктері» жобасы және «Тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ арқылы іске асырылатын «Бақытты отбасы» ЖАО-да кезекте тұрғандар қатарындағы аз қамтылған отбасыларға кредит беру бағдарламасы ықпал етеді.
Ипотекалық бағдарламаларды іске асыру басталғаннан бері 1 873 отбасы, оның ішінде «7-20-25» бағдарламасы шеңберінде 1 529 отбасы және «Бақытты отбасы» бағдарламасы бойынша 344 отбасы өздерінің тұрғын үй жағдайларын жақсартты.
«Нұрлы жол» бағдарламасы бойынша автожол жобаларын іске асыру
2020 жылы автожол саласында «Нұрлы жол» мемлекеттік бағдарламасы аясында орындалған жұмыстардың сомасы 18,4 млрд теңгені құрады (республикалық бюджеттен 9 млрд теңгеге, жергілікті бюджеттен 9,4 млрд теңгеге). 36 жоба іске асырылды. Жөнделген учаскелердің ұзындығы 459 км құрады.
Жалпы, 2020 жылы көлік инфрақұрылымына рекордтық 65,8 млрд теңге бағытталды, бұл 2019 жылмен салыстырғанда 2 есеге артық.
Бұл 775 шақырым автожолды қалпына келтіруге және жөндеуге мүмкіндік берді.
Жұмыспен қамту мемлекеттік бағдарламасын іске асыру
Халықты жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету, жұмыссыздықтың өсуіне жол бермеу, халықтың табысын қамтамасыз ету мақсатында облыста «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы, Жұмыспен қамтудың жол картасы, Өңірлерді дамыту бағдарламалары, жеке бастамалар шеңберінде жұмыссыздарды, өзін-өзі жұмыспен қамтыған азаматтарды өнімді жұмыспен қамтуға тарту бойынша шаралар қабылдануда.
2020 жылы 38 мыңнан астам адам жұмыспен қамту шараларымен қамтылды, оның ішінде 1486 адам кәсіптік оқытуға, 1546 адам «Бастау Бизнес» жобасы бойынша кәсіпкерлік негіздеріне оқытуға жіберілді, 619 адам жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға гранттар алды, өз ісін ашуға және кеңейтуге 702 микрокредит берілді.
34 мыңнан астам адамды жұмысқа орналастыруға жәрдем көрсетілді, оның ішінде субсидияланатын жұмыс орындарына – 5 530 адам (әлеуметтік жұмыс орындарына – 637 адам, жастар іс-тәжірибесіне – 693 адам, қоғамдық жұмыстарға – 4200 адам) орналасты.
2020 жылы облыста 31,7 мың жұмыс орны құрылды, оның ішінде іске асырылатын мемлекеттік бағдарламалар, өңірлерді дамыту бағдарламалары, жеке бастамалар шеңберінде – 11,5 мың жұмыс орны, Жұмыспен қамтудың жол картасы бойынша 13,8 мың жұмыс орны құрылды.
Қабылданып жатқан шаралардың нәтижесінде қалыптасқан эпидемиологиялық ахуал жағдайында облыс бойынша жұмыссыздық деңгейі 4,9% құрады, бұл орташа республикалық көрсеткіш деңгейінде.
«Еңбек» мемлекеттік бағдарламасының екінші бағыты аясында 2020 жылы облыс қалаларында 542,1 млн теңгеге 63 шағын несие берілді. Қалаларда берілген микрокредиттер бойынша 16,8 млн теңгеге 15 кепілдік рәсімделді.
Ауылдық жерлерде 2 013,7 млн теңге сомасына 540 микрокредит берілді, 691 жұмыс орны және 308 стартап-жоба құрылды.
Жұмыспен қамту жол картасы шеңберінде 2020 жылы облыста әлеуметтік-мәдени сала, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық, инженерлік-көліктік инфрақұрылым объектілерін салу, реконструкциялау, жөндеу, елді мекендердің аумақтарын абаттандыру бойынша 280 инфрақұрылымдық жоба іске асырылды.
Осы мақсаттарда 53 млрд теңгеден астам қаражат немесе көзделген соманың 100% игерілді.
Жобаларды іске асыру барысында 13,8 мың жұмыс орны құрылды, оларға жұмыспен қамту орталықтарының жолдамалары бойынша 7 мыңға жуық жұмыссыз азамат жұмысқа орналастырылды.
Жұмысқа орналасқан қызметкерлерге 86 771 теңге көлемінде орташа жалақы белгіленген.
Тауарларды, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезіндегі қазақстандық қамту үлесі жыл қорытындысы бойынша 95,0% құрады.
Басқа өңірлерден жобаларда жұмыс істеу үшін келген тұлғаларға жалпы сомасы 765 мың теңгеге 2 ЕТЖ (85 000 теңге) мөлшерінде көтерме жәрдемақы төленді.
Жобаларды іске асыру халыққа жоғары мамандандырылған медициналық көмек көрсетуді қамтамасыз етуге, оқыту үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасауға, арнаулы әлеуметтік қызмет алушылардың өмір сүру сапасын жақсартуға мүмкіндік берді. Облыстың 48 елді мекенінде 357 км автожол жөнделді, 146 км су құбыры желілері қайта жаңартылды, бұл облыстың 29 мың тұрғыны үшін су беру сапасын жақсартты.
Цифрландыру
«Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру шеңберінде облыста 13 бағыт (ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп, білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік сала, құрылыс, ТКШ, көлік, экология, қалалық басқару, ШОБ, туризм және қауіпсіздік) бойынша цифрландырудың Жол картасы әзірленді және бекітілді.
2020 жылы жобаларды іске асыруға 11,5 млрд теңге тартылды, оның ішінде мемлекеттік бюджеттен 5,7 млрд теңге, жеке инвестициялардан 5,8 млрд теңгеге жуық қаражат бөлінді.
2020-2025 жылдарға арналған Қостанай облысының өнеркәсіптік кәсіпорындарын цифрландыру бағыты бойынша Жол картасына 9 жоба енгізілді, оның ішінде тау-кен өндіру саласында «ССКӨБ» АҚ-да 2 жобаны, «Қостанай минералдары» АҚ-да 5 жобаны, «Қазақстан алюминийі» АҚ филиалында «Краснооктябрь боксит кен басқармасы» АҚ-да 1 жобаны, өңдеу саласында «ДЕП» ЖШС-нің 1 жобасын іске асыру жоспарлануда.
Жалпы, цифрландыру жобалары еңбекті басқару және бақылау жүйесін ұйымдастыру, сондай-ақ өндірісті автоматтандыру жөніндегі іс-шараларды қамтиды.
2020 жылы өнеркәсіп саласында 2 жоба іске асырылды, оның ішінде:
Мемлекеттік бағдарламаны іске асырудағы негізгі міндет АӨК субъектілерінің қызметіне цифрландыру элементтерін енгізу арқылы облыстың ауыл шаруашылығы құрылымдарында іске асырылған жобаларды ауқымдандыру болып табылады.
Облыстың 2020 жылға арналған Жол картасы мен цифрлық смарт-фермалар бойынша егжей-тегжейлі жоспарға сәйкес Қостанай облысында өсімдік шаруашылығы саласында 41 шаруашылық және мал шаруашылығы саласында 33 шаруашылық айқындалды.
Цифрландыру элементтері кәсіпорындарға автоматтандырылған бухгалтерлік, қаржылық, басқарушылық, қоймалық және өндірістік есепті ұйымдастыруға, бірыңғай ақпараттық кеңістік шеңберінде электрондық құжат айналымын қамтамасыз етуге мүмкіндік берді. Барлық ақпарат Интернет байланысы арқылы автоматты түрде бас кеңсеге жіберіледі.
Ауыл шаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу кәсіпорындарында цифрлық технологияларды енгізудің негізгі элементі өндірісті автоматтандыру және қашықтан басқаруды енгізу болып табылады.
Еңбек өнімділігінің өсуіне өсімдік шаруашылығындағы (егіс алаңдарының құрылымын әртараптандыру, минералдық тыңайтқыштар енгізу) және мал шаруашылығындағы (асыл тұқымды мал үлесін ұлғайту, бордақылау алаңдарын кеңейту) жалпы өнім көлемін ұлғайту, цифрландыруды және автоматтандыруды белсенді енгізу есебінен қол жеткізіледі.
«Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы» КЕАҚ құрылымына кіретін «ОХ Заречное» ЖШС базасында нақты егіншілік элементтері бар инновациялық технологияларды үйрету үшін құрылған демонстрациялық алаң жұмыс істеуін жалғастыруда, онда фермерлердің қатысуымен «Алқап күндері» семинарлары өткізіледі.
Мал шаруашылығы саласында ұшқышсыз ұшатын құрылғының аэрофототүсірілім деректері негізінде ауыл шаруашылығы дақылдарының даму фазасының көрсеткіштерін, сондай-ақ егістіктердің жай-күйін көрсететін NDVI (өсімдіктердің қалыпты салыстырмалы индексі) вегетациялық индекстерінің карталары жасалады.
Нәтижесінде жайылымдардың жай-күйін ескере отырып, мал жаю схемасы жүйеленеді, бұл жануарлардың өнімділігіне, жемшөп дақылдарының шығымдылығына, жерді пайдалану тиімділігіне оң әсер етеді.
АӨК субъектілерін цифрландыру саласында нақты егіншілік элементтерін қолдануға және барынша экономикалық тиімділік күтілетін мал шаруашылығы смарт-фермаларын құруға басты назар аударылды.
Нақты егіншілікті енгізудің экономикалық әсері дәнді дақылдардың шығымдылығын кемінде 3-6 ц/га-дан арттыруға мүмкіндік береді. Жанама әсері жанар-жағармай, минералды тыңайтқыштар мен өсімдіктерді қорғау құралдарына өндіріс шығындарының 15%-дан 20%-ға дейін төмендеуінен көрініс береді.
Сүтті мал шаруашылығындағы экономикалық тиімділікке 100 аналықтан 70-тен 90 басқа дейін төлдің шығымдылығын арттыру арқылы қол жеткізіледі. Жануарлардың жағдайын бақылау нәтижесінде азықтандыру рационы оңтайландырылады, бұл бір жемдік сиырдан сүт саууды орта есеппен 15%-ға арттыруға мүмкіндік береді. Цифрлық технологияларды енгізу олардың табыстылығы мен экономикалық тиімділігін растады.
2020 жылы АӨК субъектілері цифрландыру элементтерін енгізу бойынша жоспарланған көрсеткіштерге қол жеткізді. Жаңа технологияларды енгізудің экономикалық тиімділігі 1 710,2 млн теңгені құрады.
Қостанай облысында «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі 2021 жылға арналған Жол картасына және цифрлық смарт-фермалар бойынша егжей-тегжейлі жоспарға сәйкес өсімдік шаруашылығы саласында 63 шаруашылық және мал шаруашылығы саласында 39 шаруашылық айқындалды.
Облыста 21 мың компьютерлік техника жиынтығын сатып алу үшін 2020 жылы жергілікті және республикалық бюджеттен 3,8 млрд теңге бөлінді, бұл білім беру ұйымдарының компьютерлік паркін жаңартуға, қашықтан оқыту кезеңіне қажеттілікті жабуға және облыс бойынша 1 компьютерге есептегенде білім алушылар санының көрсеткішін 7-ден 4-ке дейін төмендетуге мүмкіндік берді. Қашықтан оқыту кезеңінде барлығы 12 мыңнан астам компьютерлік техника жиынтығы отбасының әлеуметтік осал санаттарындағы балаларға қайтарымды негізде берілді.
Сондай-ақ, облыстың барлық 488 мектебін жоғары жылдамдықты Интернетке қосу бойынша жұмыс аяқталды (4 Мбит/с бастап), осы мақсаттарға 2020 жылы 163,5 млн теңге бөлінді.
Құқықтық тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз етуде цифрлық технологияларды енгізу елеулі нәтижелер әкелуде.
Қостанай қаласында фото-бейнетіркеудің 29 аппараттық-бағдарламалық кешені орнатылған, қалаға кіретін және шығатын барлық жолдар осы кешендермен қамтылған. 2020 жылы құқық бұзушылықтарды фото-бейнетіркеудің 10 аппараттық-бағдарламалық кешенін орнатуға 370 млн теңге бөлінді.
Бұл жоба жол қозғалысы ережелерін бұзу санын 7%-ға қысқартуға мүмкіндік берді, қылмыстың ашылуы 10%-ға ұлғайды.
ТКШ цифрландыру шеңберінде «Қостанай Су» МҚК коммуналдық кәсіпорнында қаланың сумен жабдықтау және су бұру жүйелерінде бақылау және басқару процесін басқаруды автоматтандыруға арналған техникалық және бағдарламалық құралдар кешені ретінде Технологиялық процестерді басқарудың «Қашықтан бақылау жүйесі (SCADA)» автоматтандырылған жүйесі енгізілді (345,2 млн теңге).
Бұл жоба географиялық ақпараттық жүйе негізінде салынған қаланың электрондық картасына негізделген сумен жабдықтау жүйесінің және су бұру жүйесінің электрондық моделін әзірлеуді көздейді.
Кәсіпорында қашықтықтан бақылау жүйесін (SCADA) енгізу апаттар санын азайту және су шығынын қысқарту мақсатында сумен жабдықтау желісіндегі қысымды уақтылы қайта бөлуге мүмкіндік береді.
Ауылдық елді мекендерде талшықты-оптикалық байланыс желілерін салу бойынша республикалық мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобасы іске асырылды. Жоба аясында 937 шақырымнан астам ТОБЖ төселді, 52 ауылдық елді мекен, 178 мемлекеттік мекеме қосылды. Инвестициялар 3 млрд теңгеден асты.
Қостанай облысында үш ауысымды мектептер мәселесі толығымен шешілді
Жалпы орта білім беру ұйымдарының желісі 109 978 оқушы контингенті бар 495 мектептен (оның ішінде 489 күндізгі мемлекеттік жалпы білім беретін мектеп және 6 жеке мектеп) тұрады.
2020 жылы 2 заманауи мектеп пайдалануға берілді: Әулиекөл ауданында 320 орынға арналған мектеп, жоба сомасы 1,1 млрд теңгені құрады және Қостанай қаласының «Юбилейный» шағын ауданында 1200 орынға арналған, жоба сомасы – 3,1 млрд теңге.
Қарасу ауданында 1,3 млрд теңге сомасына мемлекеттік тілде оқытатын 320 орындық мектептің құрылысы жалғасуда.
Ағымдағы жылы Қарабалық ауданының Қарабалық кентінде 1,2 млрд теңгеге мемлекеттік тілде оқытатын 320 орындық мектептің құрылысы жоспарланған. Сондай-ақ, 2020 жылы облыс орталығында 2 мектептің: «Қунай» шағын ауданында 900 орындық, «Береке» шағын ауданында 980 орындық мектептің құрылысын бастау жоспарлануда.
Қостанай облысында 3 ауысымдық оқыту жоқ.
Білім беру объектілерінің апаттылығына жол бермеу үшін жыл сайын күрделі және ағымдағы жөндеулер жүргізіледі. 2020 жылы 133 білім беру нысанын жөндеуге 11,2 млрд теңге бөлінді, оның ішінде 30 нысан 8,2 млрд теңгеге күрделі жөндеуден өтті.
2020 жылдың желтоқсан айының соңында облыста 190 балабақша жұмыс істеді, оның 68-і жеке меншік, 391-і шағын орталық, оның 380-і жалпы білім беретін мектептер мен 11-і жеке меншік мектептер.
Мектепке дейінгі және орта білім беру ұйымдарын 187 млн теңгеге бейнебақылау жүйелерімен қамтамасыз ету мәселесі 100% шешілді.
Облыстың компьютерлік паркін жаңарту үшін жергілікті бюджет қаражатынан және Үкімет резервінен 3,8 млрд теңге сомасына 21 мың компьютер сатып алынды (ЖБ – 1,4 млрд теңгеге 6 мың, РБ – 2,4 млрд теңгеге 15 мың). Осылайша, барлық оқушылар 100% компьютермен қамтамасыз етілген.
Сондай-ақ, облыстың барлық 489 мектебін жоғары жылдамдықты Интернетке қосу бойынша жұмыс аяқталды (4 Мбит/с бастап), осы мақсаттарға 2020 жылы 163,5 млн теңге бөлінді.
Облыстың медициналық ұйымдары қажетті жабдықтармен жабдықталған
Денсаулық сақтау ұйымдарының желісі 489 объектіден тұратын 48 медициналық ұйымнан тұрады.
Облыста 4 500 төсек-орын бар.
Жалпы жыл ішінде облыс стационарларында 86 мың пациент емделді, 25 мың операция жасалды, 10 200 босану қабылданды, емханаларда 3 млн-нан астам қабылдау жүзеге асырылды, 14 мың қан компоненттерін құю және 3 мың пациенттің 3 мың қан алмастыруы өткізілді.
Жедел жәрдемнің шығу саны 288 мыңды құрады.
Медициналық авиациямен 220 пациент тасымалданды, оның 160-ы жер үсті көлігімен, 60-ы – әуе көлігімен.
Дәрігер кадрларды тарту бойынша жұмыс жалғастырылды, 2020 жылдың тамыз айынан бастап облысқа 186 дәрігер келді. Облысқа келген мамандарға әлеуметтік қолдау шаралары көрсетіледі. 2020 жылдан бастап жергілікті бюджет есебінен қалаға келген дәрігерлерге көтермеақы төлемдері қарастырылған.
Медициналық ұйымдар есебінен 34 дәрігер 14,7 млн теңгеге көтерме ақы алды.
«Дипломмен ауылға» бағдарламасы есебінен ауылда 310 медицина қызметкері 85 млн теңгеге (100 АЕК-тен) көтерме ақы алды, 185 медицина қызметкері тұрғын үймен қамтамасыз етілді.
Сонымен қатар, 97 дәрігер баспанамен қамтылды.
Келген дәрігерлерге әлеуметтік қолдау шаралары ретінде Қазақстандық ипотекалық компания арқылы тұрғын үй беріледі. 54 пәтердің кілті тапсырылды, 2021 жылдың басында тағы 100 дәрігер пәтер кілттерін алады.
Медициналық ұйымдарда COVID-19 емдеу хаттамасына кіретін негізгі препараттар (антикоагулянттар, антибиотиктер, глюкокортикостероидтар) бойынша дәрі-дәрмектер қоры 2 айға бар.
ЖҚҚ сатып алуға Үкімет резервінен және жергілікті бюджеттен 1,3 млрд теңге бөлінді. Осы қаражатқа сатып алынды: 118 мың бір реттік қорғаныш костюмі; 3 мың қорғаныш мата костюмі, 7 мың көп рет қолданылатын қорғаныш костюмі; 1,9 млн медициналық маска; 1 300 мың перчатка; автономды ауа беретін 4 костюм; науқастарды тасымалдауға арналған 1 капсула; қолға арналған 7 мың антисептик).
2020 жылы денсаулық сақтау бюджеті 85 млрд теңгені құрады, 2019 жылмен салыстырғанда өсім (49,8 млрд теңге) 58% құрады.
2021 жылғы 1 қаңтардан бастап Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша дәрігерлердің жалақысы орта есеппен 30%-ға, орта медицина қызметкерлерінің жалақысы 20%-ға ұлғайды.
Материалдық-техникалық жарақтандыруды қамтамасыз ету мақсатында тек облыстық бюджеттен медициналық жабдықтар сатып алуға едәуір қаражат бөлінді.
4 ірі стационарда орталықтандырылған оттегі желісі жүргізілген. Олар — облыстық аурухана, Қостанай және Рудный қалалық ауруханалары, Тобыл қаласындағы облыстық фтизиопульмонология орталығы. Жоғары дәлдіктегі оксигенация аппараттары сатып алынды.
Жыл басынан бері компьютерлік томографтармен жабдықтау 1,8 есеге (6-дан 11 бірлікке дейін), цифрлық рентгенмен жабдықтау 1,4 есеге (42-ден 59 бірлікке дейін), ӨЖЖ аппараттарымен жабдықтау 1,9 есеге (203-тен 384 бірлікке дейін) ұлғайды.
712 оттегі концентраторы бар.
Санитарлық автокөлікпен және реанимобильдермен жабдықтау 1,4 есе өсті (385-тен 546 бірлікке дейін), сондай-ақ 10 жылжымалы медициналық кешен сатып алынды.
CОVID-19-ға қарсы іс-қимыл аясында жоғары технологиялық медициналық жабдықтармен (компьютерлік томограф, цифрлық рентген) жабдықталған 200 төсек-орындық инфекциялық орталық салынып, жұмысын бастады, барлық төсектерге оттегі консольдері жеткізілді.
Облыстың оңтүстік өңірлерінің тұрғындарын қамту үшін желтоқсан айында Арқалық қаласында ПТР тест алу зертханасы іске қосылды.
Әлеуметтік инфрақұрылымды жаңғырту
Жылумен жабдықтау және электрмен жабдықтау бойынша
2020 жылы мемлекеттік бағдарламалар шеңберінде жылумен жабдықтаудың 27 жобасы бойынша құрылыс-монтаждау жұмыстарын орындауға 8,7 млрд теңге бөлінді, 24 нысан пайдалануға берілді, 2 жоба 2021-2022 жылдары аяқталатын болады.
Электрмен жабдықтау жүйелерін қайта құру бойынша 3 жобаны іске асыруға 338,7 млн теңге бөлінді, 100% игерілді. Нысандар пайдалануға берілді.
Сумен жабдықтау және су бұру бойынша
2020 жылы «Нұрлы жер» бағдарламасы бойынша сумен жабдықтау және су бұру бойынша 37 жобаны іске асыруға (10 қалалық және 27 ауылдық) республикалық және жергілікті бюджеттен 10,0 млрд теңге бөлінді және игерілді, оның ішінде:
2020 жылдың қорытындысы бойынша 11 ауылдық сумен жабдықтау жобасы пайдалануға берілді, оның шеңберінде алғаш рет орталықтандырылған сумен жабдықтауға және суды тазарту және тарату пункттеріне 9,8 мың адам тұратын 13 ауыл қосылды (орталықтандырылған сумен жабдықтау: Алтынсарин ауданы – 5 ауыл немесе 3,3 мың адам (Докучаевка, Шоқай, Новоалексеевка, Красный Кордон және Сатай), Қарабалық ауданы – 4 ауыл немесе 1,9 мың адам (Бөрлі, Рыбкино, Надеждинка және Гурьяновское), Денисов ауданы – Антоновка ауылы 1047 адамға, Б. Майлин ауданы – Валерьяновка ауылы 529 адамға, Федоров ауданы – Пешковка ауылы 2787 адамға, суды тазарту және тарату пункттері: Амангелді ауданы – Қабырға ауылы 277 адамға), 378 адам тұратын бір ауылда сумен жабдықтау жақсартылды (Денисов ауданы – Алчановка ауылы).
Қалған 16 ауылдық сумен жабдықтау жобасы және 10 қалалық сумен жабдықтау және су бұру жобасы бойынша құрылыс-монтаждау жұмыстары 2021 жылы жалғасатын болады.
Газбен жабдықтау бойынша
2020 жылы республикалық және облыстық бюджеттерден газдандыру жобаларын іске асыруға және әзірлеуге 2 062,033 млн теңге (РБ – 1 337,200 млн теңге, ЖБ – 724,833 млн теңге) бөлінді.
2020 жылы Федоров ауданының Федоров ауылында, Әулиекөл ауданының Әулиекөл ауылында, Алтынсарин ауданының Қосқұдық ауылында газдандыру аяқталды, сондай-ақ Қостанай ауданының Шеминовка және Озерное ауылдарына газ құбыры салынды.
Жоғары қысымды газ құбыры құрылысының 2 жобасын: Қамысты ауданының Қамысты-Алтынсарин және Әулиекөл ауданының Черниговка селосын қоса отырып, Әулиекөл–Құсмұрын жобаларын іске асыру жалғасуда.
Сондай-ақ, облыстық бюджет қаражаты есебінен «Қамысты ауданының Алтынсарин ауылында газ тарату желілерінің құрылысы» жобасы 30.09.2020 ж. №12-0243/20 оң қорытындысымен әзірленді.
Нысандар бойынша: «Әулиекөл ауданының Құсмұрын кентіндегі газ тарату желілерінің құрылысы», «Әулиекөл ауданының Новоселов селосын қосумен Әулиекөл ауылының АГТС-нан Диевка ауылына дейін жеткізуші газ құбырының құрылысы». 2021 жылы мемлекеттік сараптама алу көзделген.
Көппәтерлі тұрғын үйлерді жөндеу
2020 жылы тұрғын үй-коммуналдық дамудың 2020-2025 жылдарға арналған «Нұрлы жер» мемлекеттік бағдарламасы бойынша тұрғындардың өтінімі бойынша жалпы құны 85,6 млн теңгеге (7 жылға жылдығы 0,1%-бен бюджеттік кредиттер) екі көппәтерлі тұрғын үйге (Жітіқара қ.) күрделі жөндеу жүргізілді.
Бұдан басқа, бұрын жөнделген үйлердің қайтарымды қаражаты есебінен Қостанай қаласындағы 1 КПТҮ шатыры мен қасбетіне жалпы сомасы 39,9 млн теңгеге ағымдағы жөндеу жүргізілді.
Сонымен қатар, жергілікті бюджет есебінен Қостанай қаласында жалпы сомасы 766,9 млн теңгеге 28 көппәтерлі тұрғын үйдің қасбеттері мен шатырына ағымдағы жөндеу жүргізілді.
Қазақстанның Премьер-Министрі мен Үкіметі жаңалықтарынан хабардар болыңыз — ресми Telegram-каналға жазылыңыз
Жазылу
